Το σύνδρομο του ήρωα (!)

Μια ευγενική χειρονομία μπορεί να κάνει τον πόνο του άλλου πιο ανεκτό. 

Όμως, μόνο η συμπόνια μπορεί να γιατρέψει πραγματικά τις πληγές του.

Συμπόνια, λοιπόν. "Τι άσχημη λέξη!" θα μπορούσες να σκεφτείς. Αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα από τα πιο υγιή χαρακτηριστικά των ανθρωπίνων σχέσεων. Πολλοί την μπερδεύουν με τον οίκτο, όμως είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Είναι η ικανότητα να νιώθεις, να νοιάζεσαι και να συμπαραστέκεσαι. 

Κάπου διάβασα ότι η συμπόνια είναι ένα από τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά των ανθρώπων. Ξέρεις από αυτά που μας ξεχωρίζουν από τα υπόλοιπα ζώα. Για πολύ καιρό νόμιζα ότι πρόκειται για κάποιο χάρισμα που έχουν μόνο λίγοι. Αργότερα όμως συνειδητοποίησα ότι εκτός από ιδιοσυγκρασιακό χαρακτηριστικό, γιατί το πιστεύω ότι είναι, είναι και αποτέλεσμα της ψυχοσυναισθηματικής μας κατάστασης, όπως αυτή διαμορφώνεται κατόπιν συγκυριών και βιωμάτων.

Μπορείς άραγε να κατανοήσεις τον πόνο του άλλου αν δεν μπορείς να ξεπεράσεις τον δικό σου; Μάλλον όχι. Το να αποζητάς κατανόηση και συμπόνια από κάποιον που δεν κατανοεί ή/και αποδέχεται τον εαυτό του είναι σαν να προσπαθείς να βγάλεις νερό από ένα στερεμένο πηγάδι. Βέβαια, δεν πιστεύω, γιατί δεν θέλω να το πιστέψω, πως υπάρχουν πραγματικά στερεμένοι άνθρωποι. Σκέψου την καρδιά και την ψυχή μας σαν έναν ορμητικό χείμαρρο που συστηματικά τον μπαζώνουμε για να μην πληγωνόμαστε, να μην πληγώνουμε και να είμαστε, κατά συνθήκη ίσως, καθώς πρέπει. Αλλά υπάρχουν φορές που τον μπαζώνεις τόσο καλά που δεν έχεις πια να δώσεις ούτε μια τόση δα σταγονίτσα. Κι εσύ πια φοβάσαι να μετακινήσεις έστω και μια μικρή πετρούλα μην τυχόν και ο χείμαρρος ξεπηδήσει και σε πνίξει.

Από πάντα σχεδόν άφηνα τον δικό μου χείμαρρο προκλητικά ορμητικό. Κι όχι πάντα με το σωστό τρόπο. Έμαθα όμως να με ακούω, να σε ακούω, να κατανοώ, να συμπονώ, να δικαιολογώ. Από πολύ μικρή είχα μια "κακή" συνήθεια, να θέλω να αλλάξω, να σώσω αν θες, τον κόσμο ολόκληρο. Κι είναι αυτό που ονόμασα αυθαίρετα "το σύνδρομο του ήρωα".

Η αλήθεια είναι πως υπάρχει όντως τέτοιο σύνδρομο στους ανθρώπους. Είναι αυτό που δημιουργείς ένα τραγικό συμβάν, πολύ χειρότερο απ' ό,τι είναι, με σκοπό να φανείς ήρωας και να κερδίσεις αναγνώριση, υστεροφημία. Συνήθως αυτή η κατάσταση, βέβαια, δημιουργείται στους ανθρώπους που κυριολεκτικά σώζουν ζωές. Ωστόσο, για μένα τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά. Δεν με ενδιαφέρει να βοηθήσω κάποιον, είτε πρακτικά είτε πιο ουσιαστικά, με σκοπό να κερδίσω την αναγνώριση. Το μόνο που θέλω καμιά φορά είναι να βλέπω τους ανθρώπους χαρούμενους. Θέλω να κατανοώ και να βοηθάω τους άλλους, ίσως ακόμα κι αν δε το θέλουν ή νιώθουν ότι δε το χρειάζονται, γιατί απλά έχουν συνηθίσει έτσι. Κι εκεί το πράγμα γίνεται πολύ εγωιστικό και ψυχοφθόρο. 

Μπες για λίγο στη θέση του άλλου που θες να "σώσεις", ενώ εκείνος δε στο ζήτησε και στο κάτω κάτω δε θέλει κιόλας! Πόσο ανυπόφορα εγωιστής και φορτικός μπορεί να φαίνεται κάποιος που λέει "Όλα θα πάνε καλά!", "Μην ανησυχείς!", "Μην αγχώνεσαι!"... Κι ενώ ο "σωτήρας" μπορεί να τα λέει με κάθε καλή πρόθεση και με όλη του την καρδιά, ίσως μάλιστα να πιστεύει πιο πολύ σε 'σένα απ' ό,τι εσύ στον εαυτό σου, εσύ απλά τα βρίσκεις τόσο εκνευριστικά και ανούσια.   

Όμως σ' εμένα όλο αυτό δημιουργεί ένα τεράστιο "Γιατί;". Νιώθω τόσο ευγνώμων για τη ζωή που έχω, κι ας μην είναι τέλεια, που αδυνατώ να πιστέψω πως υπάρχουν άνθρωποι που παραιτούνται έτσι απλά από αυτή. Η αλήθεια είναι ότι δεν μπορώ να πάρω πάνω μου το βάρος όλου του κόσμου. Και το πρόβλημα μου είναι ότι, ακόμα και τώρα που μεγαλώνω, δυσκολεύομαι να αποδεχτώ πως δεν μπορώ ή δεν επιτρέπεται να το κάνω. Κι αυτό καμιά φορά με κάνει να αισθάνομαι ανεπαρκής. Κι ίσως να στεναχωριέμαι διπλά από 'κείνους. Όμως, πες μου αλήθεια, "σώθηκε" ποτέ κανείς χωρίς να το θέλει;

Κι εγώ, το ξέρω, θα συνεχίσω πεισματικά να εύχομαι 

"Μακάρι να το ήθελες!".